وَالْمَسَاكِینِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْناً وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلاَّ قَلِیلاً مِّنكُمْ وَأَنتُم مِّعْرِضُونَ یعنی و چون از فرزندان اسرائیل پیمان محكم گرفتیم كه: «جز خدا را نپرستید، و به پدر و مادر، و خویشان و یتیمان و مستمندان احسان كنید، و با مردم [به زبانِ‏] خوش سخن بگویید، و نماز را به پا دارید، و زكات را بدهید» آن گاه، جز اندكى از شما، [همگى‏] به حالت اعراض روى برتافتید.

و سوره نساء - آیه : 36 َاعْبُدُواْ اللّهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَیْئًا وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَبِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاكِینِ وَالْجَارِ ذِی الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَابْنِ السَّبِیلِ وَمَا مَلَكَتْ أَیْمَانُكُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا یعنی و خدا را بپرستید، و چیزى را با او شریك مگردانید و به پدر و مادر احسان كنید و در باره خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و همسایه خویش و همسایه بیگانه و همنشین و در راه‏مانده و بردگانِ خود [نیكى كنید]، كه خدا كسى را كه متكبّر و فخرفروش است دوست نمى‏دارد:

سوره انعام - آیه 151 قُلْ تَعَالَوْاْ أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَیْكُمْ أَلاَّ تُشْرِكُواْ بِهِ شَیْئًا وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلاَدَكُم مِّنْ إمْلاَقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِیَّاهُمْ وَلاَ تَقْرَبُواْ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ یعنی بگو: «بیایید تا آنچه را پروردگارتان بر شما حرام كرده براى شما بخوانم: چیزى را با او شریك قرار مدهید و به پدر و مادر احسان كنید و فرزندان خود را از بیم تنگدستى مكشید ما شما و آنان را روزى مى‏رسانیم و به كارهاى زشت- چه علنى آن و چه پوشیده [اش‏]- نزدیك مشوید و نَفْسى را كه خدا حرام گردانیده، جز بحق مكشید. اینهاست كه [خدا] شما را به [انجام دادن‏] آن سفارش كرده است، باشد كه بیندیشد.

(2)سوره اسراء آیه 23 وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِیمًا

و پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستید و به پدر و مادر [خود] احسان كنید. اگر یكى از آن دو یا هر دو، در كنار تو به سالخوردگى رسیدند به آنها [حتى‏] «اوف» مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها سخنى شایسته بگوى.

(4) میزان الحکمه جلد 10 صفحه 709

(5) احادیث و روایات وارده در خصوص نیکی به پدر و مادر بر گرفته از پایگاه احادیث

1 - مردی خدمت پیامبر اكرم (ص) آمد و گفت : پدر و مادر پیری دارم كه به خاطر انس با من مایل نیستند به جهاد بروم ، رسول خدا (ص) فرمود : پیش پدر و مادرت بمان، قسم به آنكه جانم در دست اوست انس یكروز آنان با تو از جهاد یكسال بهتر است. ( البته در صورتی كه جهاد واجب عینی نباشد ).بحارالانوار جلد 74 صفحه 52

2 - امام صادق (ع) فرمود : برترین كارها عبارت است از: 1- نماز در وقت 2- نیكی به پدر و مادر 3- جهاد در راه خدا. بحارالانوار جلد 74 صفحه 85

3 - پیامبر خدا (ص) فرمود: هر فرزند نیكوكاری كه با مهربانی به پدر و مادرش نگاه كند در مقابل هر نگاه، ثواب یك حج كامل مقبول به او داده می‌شود، سؤال كردند، حتی اگر روزی صدمرتبه به آنها نگاه كند؟ فرمود: آری خداوند بزرگتر و پاكتر است. بحارالانوار جلد 74 صفحه 73 4 - ابن‌مسعود می‌گوید: از پیامبر گرامی(ص) سؤال كردم، محبوبترین كار پیش خدا كدام است؟ فرمود: نماز در وقت، گفتم: بعد از آن چه چیز؟ فرمود: نیكی به پدر و مادر، گفتم: بعد از آن چه چیز، فرمود: جهاد در راه خدا. ( بالاترین جهاد یعنی جهاد اکبر ، مخالفت با هواهای نفسانی ) بحارالانوار جلد 74 صفحه 70

5 - امام رضا (ع) فرمود : خداوند متعال فرمان داده سه چیز همراه سه چیز دیگر انجام گیرد : 1- به نماز همراه زكات فرمان داده است، پس كسی كه نماز بخواند و زكات نپردازد نمازش نیز پذیرفته نمی‌شود. 2-به سپاسگزاری از خودش و پدر و مادر فرمان داده است، پس كسی كه از پدر و مادرش سپاسگزاری نكند، خدا را شكر نكرده است. 3- به تقوای الهی فرمان داده و به صله‌ی رحم، پس كسی كه صله‌ی رحم انجام ندهد تقوای الهی را هم بجا نیاورده است. بحارالانوار جلد 74 صفحه 77

6 - امام صادق(ع) فرمود: نیكی به پدر و مادر نشانه‌ی شناخت شایسته‌ی بنده خداست. زیرا هیچ عبادتی زودتر از رعایت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا انسان را به رضایت خدا نمی‌رساند.بحارالانوار جلد 74 صفحه 77

7 - پیامبر اكرم (ص) فرمود : بنده‌ای كه مطیع پدر و مادر ( البته مطیع بودن در برابر پدر و مادر در راه دین و گرنه اگر پدر و مادر معصیت از ما خواستند نباید انجام دهیم ) و پروردگارش باشد ، روز قیامت در بالاترین جایگاه است.كنزالاعمال جلد 16 صفحه 467

8 - رسول خدا (ص) فرمود : كسی كه به نیت پدر و مادرش حج انجام دهد یا بدهكاری آنها را بپردازد خداوند او را در روز قیامت با نیكان برمی‌‌انگیزد. كنزالاعمال جلد 16 صفحه 468

9 - پیامبر اكرم(ص) فرمود: آنكه پدر و مادرش را خشنود كند، خدا را خشنود كرده و كسی كه پدر و مادر خود را به خشم آورد، خدا را به خشم آورده است. كنزالاعمال جلد 16 صفحه 470

10 - امام صادق (ع) فرمود : هنگامی كه حضرت موسی(ع) مشغول مناجات با پروردگارش بود، مردی را دید كه در زیر سایه‌ی عرش الهی در ناز و نعمت است، عرض كرد: خدایا این كیست كه عرش تو بر او سایه افكنده است؟ خداوند متعال فرمود: او نسبت به پدر و مادرش نیكوكار بود و هرگز سخن‌چینی نمی‌كرد. بحارالانوار جلد 74 صفحه 65

11 - پیامبرخدا(ص) فرمود: دو سال را برو به پدر و مادرت نیكی كن، یكسال راه برو و صله‌ی رحم انجام بده، (یعنی اگر پدر و مادرت در فاصله‌ی دوری هستند كه دو سال باید راه بروی تا به آنها برسی و نیكی كنی ارزش دارد). بحارالانوار جلد 74 صفحه 83

12 - پیامبر خدا(ص) : فرمود : كسی كه دوست دارد عمرش طولانی و روزیش زیاد شود، نسبت به پدر و مادرش نیكی كند و صله‌ی رحم بجای آورد.كنزالاعمال جلد 16 صفحه 475

13 - حنان ‌ابن سُدیر می‌گوید : در حضور امام صادق(ع) بودیم كه مُیّسِر هم در میان ما بود، از رابطه خویشاوندی سخن به میان آمد، امام صادق(ع) فرمود: ای مُیّسِر چند بار اجل و مرگ تو فرا رسیده و هر بار خداوند آنرا بخاطر صله رحم با خویشاوندانت تأخیر انداخته است، اگر می‌خواهی خداوند عمر تو را زیاد كند به پدر و مادرت نیكی كن. بحارالانوار جلد 74 صفحه 84


14 - امام صادق(ع) فرمود: مردی خدمت پیامبر(ص) آمد و گفت: ای رسول خدا به چه كسی نیكی كنم؟ فرمود: به مادرت، عرض كرد: بعد از او به چه كسی؟ فرمود: به مادرت، گفت: سپس به چه كسی؟ فرمود: به مادرت، سؤال كرد: سپس به چه كسی؟ فرمود: به پدرت.بحارالانوارجلد 74 صفحه 49

15 - رسول خدا(ص) فرمود: به پدرانتان نیكی كنید تا فرزندانتان به شما نیكی كنند، از زنان مردم چشم‌پوشی كنید تا دیگران نسبت به زنهای شما چشم‌پوشی كنند.كنزالاعمال جلد 16 صفحه 466

16 - از امام كاظم(ع) نقل شده كه فرمود: مردی از پیامبر خدا(ص) سؤال كرد: حق پدر بر فرزند چیست؟ حضرت فرمود: 1- او را با نام صدا نكند. 2- در راه‌رفتن از او جلو نیفتد. 3- قبل از او ننشیند. 4- كاری انجام ندهد كه مردم پدرش را فحش دهند.بحارالانوار جلد 74 صفحه 45

17 - رسول خدا(ص) فرمود: نگاه محبت‌آمیز فرزند به پدر و مادرش عبادت است.بحارالانوارجلد 74 صفحه 80

18 - اَبو ولّاد می‌گوید: معنای آیة «وَبِالوَالِدَینِ اِحسَاناً» را از امام صادق(ع) پرسیدم، فرمود: احسان به پدر و مادر اینست كه رفتارت را با آنها نیكو كنی و مجبورشان نكنی تا چیزی كه نیاز دارند از تو بخواهند. «یعنی قبل از درخواست آنان نیازشان را برطرف كنی».بحارالانوار، جلد 74 صفحه 79

19 - امام صادق(ع) فرمود: چشمهایت را جز از روی دلسوزی و مهربانی با پدر و مادر خیره مكن و صدایت را بلندتر از صدای آنها نكن، دستهایت را بالای دستهای آنها مبر، و جلوتر از آنان راه مرو.بحارالانوار، جلد 74 صفحه 79

20 - امام صادق(ع) فرمود: چه چیز مانع شخص می‌شود وقتی كه پدر و مادرش زنده یا مرده‌اند به آنها نیكی كند، به این صورت كه به نیت آنها نماز بخواند، صدقه بدهد، حج بجا بیاورد و روزه بگیرد، زیرا اگر چنین كند ثواب آنها به پدر و مادر می‌رسد و به خود شخص هم همانقدر ثواب داده می‌شود، به علاوه خداوند متعال به واسطة كارهای نیك و نماز او خیر زیادی به او عطا می‌كند.بحارالانوار جلد 74 صفحه 46

21 - امام باقر(ع) فرمود: در سه چیز خداوند متعال اجازه ترك آنها را نداده است. 1- ادای امانت به مرد نیكوكار و فاسق. 2- وفای به عهد و پیمان نسبت به نیكوكار و فاسق. 3- نیكی به پدر و مادر، نیكوكار باشند یا فاسق و لاابالی.بحارالانوار جلد 74 صفحه 56


22 - در نوشته امام رضا(ع) به مأمون آمده كه: نیكی به پدر و مادر واجب و لازم است اگر چه مشرك و كافر باشند، ولی در معصیت خدا نباید اطاعتشان كرد.بحارالانوار جلد 74 صفحه 72

23 - از امام رضا(ع) نقل شده كه فرمود: رسول خدا(ص) فرمود: نسبت به پدر و مادر نیكوكار باش تا پاداش تو بهشت باشد ولی اگر عاقّ آنها شوی جهنمی خواهی بود.اصول كافی جلد 2 صفحه 348

24 - امام صادق(ع) فرمود: اگر خداوند چیزی كمتر از اُف (اوه) گفتن سراغ داشت از آن نهی می‌كرد: و اُف‌گفتن از كمترین مراتب عاق‌شدن است. نوعی از عاق‌شدن این است كه انسان به پدر و مادرش تیز نگاه كند. (خیره شود).اصول كافی جلد 2 صفحه 348

25 - امام صادق(ع) فرمود: كسی كه از روی نفرت به پدر و مادرش كه به او ستم كرده‌اند نگاه كند، نمازش در درگاه الهی پذیرفته نمی‌شود.اصول كافی جلد 4 صفحه 50

26 - امیرالمؤمنین علی(ع) فرمود: كسی كه پدر و مادر خویش را غمگین سازد عاق والدین شده است. (حق آنها را رعایت نكرده است).بحارالانوار جلد 74 صفحه 64

27 - امام صادق (ع) فرمود: پدرم مردی را دید كه پسرش همراهش راه می‌رفت و به بازوی پدر تكیه كرده بود، (وقتی این جریان را دید) تا زنده بود از روی ناراحتی و خشم با او صحبت نكرد.بحارالانوار جلد 74 صفحه 64

28 - امام صادق(ع) فرمود: هر كس با این سه نفر كشمكش كند خوار می‌گردد: پدر، سلطان حق و شخص بدهكار.بحارالانوار جلد 74 صفحه 71

29 - پیامبر خدا(ص) فرمود: از عاق والدین‌شدن بپرهیزید، زیرا با اینكه بوی بهشت از مسافت هزارسال به مشام می‌رسد، عاق والدین و كسی كه قطع رحم كند آن بو را احساس نخواهد كرد. (یعنی بیش از هزار سال از بهشت فاصله دارد.)بحارالانوار جلد 74 صفحه 62

30 - امام صادق(ع) فرمود: عاق والدین و شرابخوار و انسان خیر منت‌گذار وارد بهشت نمی‌شود.بحارالانوار جلد 74 صفحه 74

31- رسول خدا(ص) فرمود: در قیامت خدا به چهار گروه نظر رحمت نخواهد كرد: 1- عاق والدین 2- منت‌گذار 3- منكر قضا و قدر 4- شرابخوار بحارالانوار جلد 74 صفحه 71

32 - رسول اكرم (ص) فرمود: كیفر سه گناه به قیامت نمی‌ماند (یعنی در همین دنیا مجازات می‌شود). 1- عاق پدر و مادر 2- ظلم و تجاوز به مردم 3- ناسپاسی در مقابل احسان و نیكی.بحارالانوار جلد 74 صفحه 74

33 - امام صادق (ع) فرمود: از گناهانی كه هوا را تیره و تار می‌كند عاق والدین‌ ‌شدن است.بحارالانوار جلد 74 صفحه 74

34 - امام صادق (ع) فرمود: عاق پدر و مادر شدن از گناهان كبیره است، زیرا خداوند متعال عاق والدین را گناهكار شقی شمرده است.بحارالانوار جلد 74 صفحه 74

35 - امام صادق (ع) فرمود: هنگام مرگ جوانی، پیامبر خدا (ص) كنار بستر او حضور یافتند و به جوان فرمودند: بگو لااله‌الا‌الله، زبانش بند آمد، چند بار تكرار فرمودند، ولی زبان او بند شد، پیامبر (ص) به زنی كه كنار جوان بود فرمود: آیا این جوان مادر دارد؟ زن گفت: بله، من مادر او هستم، فرمود: آیا از او ناراضی هستی؟ زن گفت: بله شش سال است با او صحبت نكرده‌ام، فرمود: از او راضی شو، زن گفت: یارسول‌الله بخاطر رضایت تو خدا از او راضی شود. (من از او راضی هستم) سپس پیامبر(ص) به جوان گفت: بگو لااله‌الا‌الله، جوان در این هنگام گفت: لااله‌الا‌الله و پس از لحظاتی مرد.بحارالانوار جلد 74 صفحه 75

36 - امام سجاد(ع) فرمود: مردی خدمت رسول خدا (ص) رسید و گفت: ای رسول خدا، من هیچ كار زشتی نمانده كه انجام نداده باشم، آیا می‌توانم توبه كنم؟ رسول خدا (ص) فرمود: آیا هیچیك از پدر و مادرت زنده هستند؟ گفت: بله، پدرم. حضرت فرمود: برو به او نیكی كن (تا آمرزیده شوی). وقتی او راه افتاد پیامبر(ص) فرمود: كاش مادرش زنده بود. (یعنی اگر او زنده بود و به او نیكی می‌كرد، زودتر آمرزیده می‌شد).بحارالانوار جلد 74 صفحه 82

(6) امیرالمومنین علی علیه السلام - نهج البلاغه

* وَبَرًّا بِوَالِدَتِی وَلَمْ یَجْعَلْنِی جَبَّارًا شَقِیًّا یعنی و مرا نسبت به مادرم نیكوكار كرده و زورگو و نافرمانم نگردانیده است ( سوره مریم آیه 32) 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: